សួស្ដីជនរួមជាតិខ្មែរយើង !
បច្ចុប្បន្ន នយោបាយខ្មែរ គឺសម្បទាននយោបាយរក្សា “អំណាច” និងនយោបាយ ចិន - យួន ។
សុបិនឥណ្ឌូចិន ។ ការវិលទៅរកតុល្យភាពអំណាចរវាង
ចិន - យួន ។
ទីមួយ/ ទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ
តើរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ជារបបស្របច្បាប់ដែលឬទេ ? ក្រោយថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧៩ សម្ដេចសី ហនុ បានធ្វើដំណើរពីប៉េកាំង
ទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយសម្ដេចបានតំណាងឱ្យខ្មែរក្រហម
ទាមទារឱ្យដកកងកម្លាំងបរទេសចេញពីទឹកដីខ្មែរ។ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៩
នៅក្នុងអង្គមហាសន្និបាត អង្គការសហប្រជាជាតិ ។
ប្រទេសវៀតណាមបានប្រជែងយកសេចក្ដីទុកចិត្តរបស់គណៈប្រតិភូខ្មែរក្រហមដោយអះអាងថា “ខ្លួនមិនតំណាងឱ្យនរណាម្នាក់នោះឡើយ”។ អង្គមហាសន្និបាតបានបោះឆ្នោត៧១សម្លេង
ទល់នឹង៣៥សម្លេង មានអនុប្បវាទ៣៤សម្លេង និងអវត្តមាន១២សម្លេង
ដើម្បីគាំទ្រដំណោះស្រាយរបស់គណៈកម្មការផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្ត ។ ដោយហេតុនេះហើយ
អង្គការសហប្រជាជាតិ បានបន្តទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម
ថាជាតំណាងស្របច្បាប់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីទទួលបានការគាំទ្រជំនួយពីប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក
ព្រមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិបានទទួលស្គាល់តំណាងស្រប់ច្បាប់នៅអង្គការនេះ។ សូមមើល (បែន្នី វីដ្យូណូ,
សាក្សីប្រវត្តិសាស្ត្រ, រេរាំក្នុងស្រមោល, សី ហនុ ខ្មែរក្រហម
និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រោយសម័យប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា)។ ដូច្នោះ កិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ
១៩៨២ សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៣ និង សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៨៥ គឺវិសមភាពកិច្ចព្រមព្រៀង និងសន្ធិសញ្ញា ។
មានន័យថា កម្ពុជា សម័យនោះថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម ។
ហើយមិនមានភាពស្របច្បាប់ក្នុងប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ ។ តើកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៨២
សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៣ និង សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៨៥ ត្រូវបំពេញបន្ថែមដែលឬទេ ?
ចម្លើយ គឺមិនត្រូវការបំពេញបន្ថែម ។
លើកលែងតែទិដ្ឋភាពនយោបាយ។ “មានអំណាច មានអ្វីៗទាំងអស់
បើអស់អំណាច គឺអស់អ្វីៗទាំងអស់” ។
ទីពីរ / នយោបាយ ចិន - យួន
នៅថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៨៣ ប្រទេសចិន
ស្នើឱ្យវៀតណាម ទទួលយកផែនការសន្តិភាព ដែលមានគោលការណ៍ប្រាំចំណុច។ ទីមួយ/ ប្រទេសវៀតណាមត្រូវសន្យាដកទ័ពចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយឥតលក្ខណ្ឌ។ ទីពីរ/ សហភាពសូវៀត
ត្រូវឈប់គាំទ្រការឈ្លានពានកងទ័ពវៀតណាមមកលើទឹកដីខ្មែរ។ ទីបី/ បន្ទាប់ពីវៀតណាម
និងកងទ័ព របស់គេចេញពីទឹកដីខ្មែរមួយចំនួន ចិននឹងធ្វើការចរចាជាមួយវៀតណាម
ក្នុងគោលដៅឈានទៅរកប្រក្រតីកម្ម នៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ទីបួន/
នៅពេលដែលវៀតណាម ដកទ័ពចេញពីកម្ពុជាអស់ហើយ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯង
គឺជ្រើសរើសប្រព័ន្ធដឹកនាំសង្គម និងជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលដែលគេចង់បាន។ ទីប្រាំ/
ប្រទេសចិន និងប្រទេសនានាទៀតក្នុងតំបន់
ត្រូវសន្យាថានឹងមិនចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាទេ គឺត្រូវគោរព
ឯករាជ្យ អព្យាក្រឹតភាពនៃប្រទេសនេះ ព្រមទាំងលក្ខន្តិកៈនៃបណ្ដាប្រទេសមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធថែមទៀត។
សូមមើល (វ៉ាន់ ឌី កាអុន, សុបិន និងការពិត, ភាគ២) ទន្ទឹមនឹងនោះ
គេត្រូវរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរីក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចំពោះវៀតណាមបានច្រានចោលនៃគោលការណ៍នេះ
ដោយគេសង្កេតឃើញថាចិនពុំមាននិយាយពីការដកកងទ័ពខ្មែរក្រហមចេញផងដែរ។ សូមរំលឹកថាក្រោយពីវៀតណាមឈ្នះសង្គ្រាមលើសហរដ្ឋអាមេរិក
លោកឡេ យ្វឹង (Le
Duan) បានប្រែក្លាយប្រឆាំងប្រទេសចិន
ហើយចូលលុកលុយកម្ពុជា។ វៀតណាមដើរតាមសហភាពសូវៀតបានបញ្ជូនកងទ័ពទៅកម្ពុជា ។
ដូច្នេះហើយទើបមានរឿងចិនវាយប្រហារវៀតណាម។ ជាដំបូងឡើយប្រទេសចិនបានគិតថាដោយសារតែលោក Brezhnev បានញុះញង់ទើបវៀតណាមបានឈ្លានពានកម្ពុជា ។ ក៏ប៉ុន្តែដោយសារវៀតណាមមានបំណងបង្កើតសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិនមិនចង់ឱ្យប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជាឯករាជ្យ វៀតណាមប្រឆាំងនឹងចិន
ពីព្រោះចិនជាឧបសគ្គចំពោះការបង្កើតសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន ។ ទីបី/ នយោបាយ បស្ចិមប្រទេស នៅថ្ងៃទី២ ខែមករា
ឆ្នាំ១៩៩០ លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក James
Baker បានសុំឱ្យសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ទាំងប្រាំ
នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមមាន៖ សហរដ្ឋអាមេរិក, អង់គ្លេស,
បារាំង, ចិន និងសហភាពសូវៀត ធ្វើការកោះប្រជុំស្ដីពីបញ្ហានៃប្រទេសកម្ពុជា ។ ប្រទេសកម្ពុជា
ក៏ថិតក្នុងរដ្ឋបរាជ័យ ដោយមិនអាចអនុវត្តការគ្រប់គ្រងទឹកដី និងប្រជាជនរបស់ខ្លួន និងមិនអាចការពារព្រំដែនជាតិរបស់ខ្លួនបានឡើយ។
ក្នុងដំណាក់កាលសង្គ្រាមត្រជាក់ កម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងភាពវឹកវរ, អនាធិបតេយ្យ, អំណាចស្ថិតនៅក្នុងកណ្តាប់ដៃក្រុមនីមួយៗ រហូតដល់ក្លាយជា
សង្គ្រាមស៊ីវិល បង្កឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយមនុស្សធម៌សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។ រហូតដល់២៣
តុលា ១៩៩១ (មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងបារីស) ។ ទីបួន/ នយោបាយប្រជែងអំណាចផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា ។
ក្រោយបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ។ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ សភាធម្មនុញ្ញ ទើបនឹងបង្កើតថ្មី
បានអនុម័តលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយសម្ដេចនរោត្ដមសី ហនុ បានឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ
ជាព្រះមហាក្សត្រ។ ដោយបានតែងតាំងព្រះអង្គម្ចាស់រណឫទ្ធិ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទីមួយ
និងលោកហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទីពីរ ។ បន្ទាប់មកកើតមានព្រឹត្តិការណ៍ នៅថ្ងៃទី៥-៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧
មានការផ្ទុះប្រដាប់អាវុធកើតមានឡើងនៅក្រុងភ្នំពេញ។ នេះជាការប្រជែងកម្លាំងគ្នារវាងកម្លាំងកុម្មុយនិស្ត
(គាំទ្រដោយវៀតណាមពីអតីតកាល) និងកម្លាំងរាជានិយម។ ក្នុងន័យនេះ
ការដកថយរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ រណឫទ្ធិ គឺជាការបាត់ជញ្ជីងតុល្យភាពអំណាច និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយដ៏ធំ ។ ហេតុនេះហើយបានជាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន, ទីក្រុងប៉េកាំង,
ព្រមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននាំគ្នាគាបសង្កត់គ្រប់បែបយ៉ាងទៅលើលោកហ៊ុន សែន
ដើម្បីឱ្យព្រះអង្គម្ចាស់ រណឫទ្ធិ វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ (សូមមើល វ៉ាន់ឌី កាអុន,
ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជា, ភាគ៣) ។ ការប្រជែងអំណាចនេះ មានការបង្កប់នៅឧបាយកលមួយពីខាងក្រោយខ្នង
គឺជាការប្រកួតប្រជែងកម្លាំងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ រវាងវៀតណាម និងចិន។
ការប្រជែងកម្លាំងគ្នារវាងប្រទេសសង្គមនិយមទាំងពីរនេះ
សុទ្ធសឹងតែជាការតស៊ូដើម្បីអំណាច និងមហិច្ឆតានយោបាយវាតទីនិយមមកលើឥណ្ឌូចិន។ ទីប្រាំ/ ការពឹងអាស្រ័យលើសេដ្ឋកិច្ចចិន - យួន (ការនាំចូល
បន្លែ, សាច់, គ្រឿងឧបភោគ ល...), ការគាំទ្រលើផ្នែកនយោបាយ ជាពិសេសប្រធានអាស៊ាន
និងវេទិការតំបន់ ដូច្នោះ កម្ពុជាត្រូវការសម្លេងគាំទ្រពីវៀតណាម។
ចុះទម្រាំតែទទួលរងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ? សាកគិតមើល៍
ប្រសិនបើវៀតណាមបិទការនាំចូល វានឹងមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង ? ទំនិញអតិផរណា ។ ដូច្នោះ រឿងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមថ្មីៗនេះ
អាចជាទិដ្ឋភាពនយោបាយ ដើម្បីរក្សាអំណាច។ បច្ចុប្បន្ននេះបញ្ហាកម្ពុជាស្របនឹងការរះឡើងរបស់មហាអំណាចចិន
និងការប្រកួតប្រជែងជើងឯកពិភពលោក ។ ការទទួលរងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ។
ធ្វើឱ្យកម្ពុជា រងឥទ្ធិពលនៃការប្រកួតប្រជែងទាំងអំណាចផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា និងអ្នកឆ្ងាយ
អ្នកជិតខាងឆ្លៀតឱកាស ស្វែងរកផលប្រយោជន៍ ។ ហើយប្រទេសជិតខាងទាំងនោះ
ទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការសម្បទានដើម្បីរក្សាអំណាចនេះ ។ ការមិនរឹងមាំ កត្តា
សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ យោធា និងភាពស្របច្បាប់ក្នុងប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ ។ កម្ពុជា
អាចឈានទៅរកពុកផុយនយោបាយ ។ សូមរំលឹកថា ចិន និងយួន បានបោះបង់កម្ពុជាចោលម្ដងហើយ
អាចនឹងបោះបង់ម្ដងទៀតអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ ។ ខ្ញុំចែករំលែកគំនិតនេះ
បើបងប្អូនខ្មែរគិតថា ត្រូវ ទទួលយក ខុសបោះចោល ខ្វះខាតជួយបំពេញ
គំនិតរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនា ខ្ញុំសប្បាយរីករាយនឹងទទួលយក កែលម្អ សូមអរគុណមិត្តអ្នកអានជាទីគោរព
ពីខ្ញុំ #គីម រិទ្ធី ។
01/06/2020
