នយោបាយខ្មែរ និងនយោបាយ ចិន - យួន ?

សួស្ដីជនរួមជាតិខ្មែរយើង !

បច្ចុប្បន្ន នយោបាយខ្មែរ គឺសម្បទាននយោបាយរក្សា “អំណាច” និងនយោបាយ ចិន - យួន ។ 

សុបិនឥណ្ឌូចិន ។ ការវិលទៅរកតុល្យភាពអំណាចរវាង ចិន - យួន ។

ទីមួយ/ ទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ តើរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ជារបបស្របច្បាប់ដែលឬទេ ? ក្រោយថ្ងៃ៧ មករា ១៩៧៩ សម្ដេចសី ហនុ បានធ្វើដំណើរពីប៉េកាំង ទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយសម្ដេចបានតំណាងឱ្យខ្មែរក្រហម ទាមទារឱ្យដកកងកម្លាំងបរទេសចេញពីទឹកដីខ្មែរ។ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៧៩ នៅក្នុងអង្គមហាសន្និបាត អង្គការសហប្រជាជាតិ ។ ប្រទេសវៀតណាមបានប្រជែងយកសេចក្ដីទុកចិត្តរបស់គណៈប្រតិភូខ្មែរក្រហមដោយអះអាងថា “ខ្លួនមិនតំណាងឱ្យនរណាម្នាក់នោះឡើយ”។ អង្គមហាសន្និបាតបានបោះឆ្នោត៧១សម្លេង ទល់នឹង៣៥សម្លេង មានអនុប្បវាទ៣៤សម្លេង និងអវត្តមាន១២សម្លេង ដើម្បីគាំទ្រដំណោះស្រាយរបស់គណៈកម្មការផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្ត ។ ដោយហេតុនេះហើយ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានបន្តទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម ថាជាតំណាងស្របច្បាប់របស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ បន្ទាប់ពីទទួលបានការគាំទ្រជំនួយពីប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ព្រមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិបានទទួលស្គាល់តំណាងស្រប់ច្បាប់នៅអង្គការនេះ។ សូមមើល (បែន្នី វីដ្យូណូ, សាក្សីប្រវត្តិសាស្ត្រ, រេរាំក្នុងស្រមោល, សី ហនុ ខ្មែរក្រហម និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រោយសម័យប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជា)។ ដូច្នោះ កិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៨២ សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៣ និង សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៨៥ គឺវិសមភាពកិច្ចព្រមព្រៀង និងសន្ធិសញ្ញា ។ មានន័យថា កម្ពុជា សម័យនោះថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាម ។ ហើយមិនមានភាពស្របច្បាប់ក្នុងប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ ។ តើកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ ១៩៨២ សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ១៩៨៣ និង សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩៨៥ ត្រូវបំពេញបន្ថែមដែលឬទេ ? ចម្លើយ  គឺមិនត្រូវការបំពេញបន្ថែម ។ លើកលែងតែទិដ្ឋភាពនយោបាយ។ “មានអំណាច មានអ្វីៗទាំងអស់ បើអស់អំណាច គឺអស់អ្វីៗទាំងអស់” ។

ទីពីរ / នយោបាយ ចិន - យួន

នៅថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៨៣ ប្រទេសចិន ស្នើឱ្យវៀតណាម ទទួលយកផែនការសន្តិភាព ដែលមានគោលការណ៍ប្រាំចំណុច។ ទីមួយ/ ប្រទេសវៀតណាមត្រូវសន្យាដកទ័ពចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយឥតលក្ខណ្ឌ។ ទីពីរ/ សហភាពសូវៀត ត្រូវឈប់គាំទ្រការឈ្លានពានកងទ័ពវៀតណាមមកលើទឹកដីខ្មែរ។ ទីបី/ បន្ទាប់ពីវៀតណាម និងកងទ័ព របស់គេចេញពីទឹកដីខ្មែរមួយចំនួន ចិននឹងធ្វើការចរចាជាមួយវៀតណាម ក្នុងគោលដៅឈានទៅរកប្រក្រតីកម្ម នៃទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ទីបួន/ នៅពេលដែលវៀតណាម ដកទ័ពចេញពីកម្ពុជាអស់ហើយ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាដោយខ្លួនឯង គឺជ្រើសរើសប្រព័ន្ធដឹកនាំសង្គម និងជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលដែលគេចង់បាន។ ទីប្រាំ/ ប្រទេសចិន និងប្រទេសនានាទៀតក្នុងតំបន់ ត្រូវសន្យាថានឹងមិនចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាទេ គឺត្រូវគោរព ឯករាជ្យ អព្យាក្រឹតភាពនៃប្រទេសនេះ ព្រមទាំងលក្ខន្តិកៈនៃបណ្ដាប្រទេសមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធថែមទៀត។ សូមមើល (វ៉ាន់ ឌី កាអុន, សុបិន និងការពិត, ភាគ២) ទន្ទឹមនឹងនោះ គេត្រូវរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរីក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ចំពោះវៀតណាមបានច្រានចោលនៃគោលការណ៍នេះ ដោយគេសង្កេតឃើញថាចិនពុំមាននិយាយពីការដកកងទ័ពខ្មែរក្រហមចេញផងដែរ។ សូមរំលឹកថាក្រោយពីវៀតណាមឈ្នះសង្គ្រាមលើសហរដ្ឋអាមេរិក លោកឡេ យ្វឹង (Le Duan) បានប្រែក្លាយប្រឆាំងប្រទេសចិន ហើយចូលលុកលុយកម្ពុជា។ វៀតណាមដើរតាមសហភាពសូវៀតបានបញ្ជូនកងទ័ពទៅកម្ពុជា ។ ដូច្នេះហើយទើបមានរឿងចិនវាយប្រហារវៀតណាម។ ជាដំបូងឡើយប្រទេសចិនបានគិតថាដោយសារតែលោក Brezhnev បានញុះញង់ទើបវៀតណាមបានឈ្លានពានកម្ពុជា ។ ក៏ប៉ុន្តែដោយសារវៀតណាមមានបំណងបង្កើតសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិនមិនចង់ឱ្យប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជាឯករាជ្យ វៀតណាមប្រឆាំងនឹងចិន ពីព្រោះចិនជាឧបសគ្គចំពោះការបង្កើតសហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន ។ ទីបី/ នយោបាយ បស្ចិមប្រទេស នៅថ្ងៃទី២ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៩០ លោករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក James Baker បានសុំឱ្យសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍ទាំងប្រាំ នៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមមាន៖ សហរដ្ឋអាមេរិក, អង់គ្លេស, បារាំង, ចិន និងសហភាពសូវៀត ធ្វើការកោះប្រជុំស្ដីពីបញ្ហានៃប្រទេសកម្ពុជា ។ ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ថិតក្នុងរដ្ឋបរាជ័យ ដោយមិនអាចអនុវត្តការគ្រប់គ្រងទឹកដី និងប្រជាជនរបស់ខ្លួន និងមិនអាចការពារព្រំដែនជាតិរបស់ខ្លួនបានឡើយ។ ក្នុងដំណាក់កាលសង្គ្រាមត្រជាក់ កម្ពុជាធ្លាក់ចូលក្នុងភាពវឹកវរ, អនាធិបតេយ្យ, អំណាចស្ថិតនៅក្នុងកណ្តាប់ដៃក្រុមនីមួយៗ រហូតដល់ក្លាយជា សង្គ្រាមស៊ីវិល បង្កឱ្យមានគ្រោះមហន្តរាយមនុស្សធម៌សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។ រហូតដល់២៣ តុលា ១៩៩១ (មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងបារីស) ។ ទីបួន/ នយោបាយប្រជែងអំណាចផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា ។ ក្រោយបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ។ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ សភាធម្មនុញ្ញ ទើបនឹងបង្កើតថ្មី បានអនុម័តលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយសម្ដេចនរោត្ដមសី ហនុ បានឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ ជាព្រះមហាក្សត្រ។ ដោយបានតែងតាំងព្រះអង្គម្ចាស់រណឫទ្ធិ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទីមួយ និងលោកហ៊ុន សែន ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទីពីរ ។ បន្ទាប់មកកើតមានព្រឹត្តិការណ៍ នៅថ្ងៃទី៥-៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៩៧ មានការផ្ទុះប្រដាប់អាវុធកើតមានឡើងនៅក្រុងភ្នំពេញ។ នេះជាការប្រជែងកម្លាំងគ្នារវាងកម្លាំងកុម្មុយនិស្ត (គាំទ្រដោយវៀតណាមពីអតីតកាល) និងកម្លាំងរាជានិយម។ ក្នុងន័យនេះ ការដកថយរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ រណឫទ្ធិ គឺជាការបាត់ជញ្ជីងតុល្យភាពអំណាច និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយដ៏ធំ ។ ហេតុនេះហើយបានជាទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន, ទីក្រុងប៉េកាំង, ព្រមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននាំគ្នាគាបសង្កត់គ្រប់បែបយ៉ាងទៅលើលោកហ៊ុន សែន ដើម្បីឱ្យព្រះអង្គម្ចាស់ រណឫទ្ធិ វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ (សូមមើល វ៉ាន់ឌី កាអុន, ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃប្រទេសកម្ពុជា, ភាគ៣) ។ ការប្រជែងអំណាចនេះ មានការបង្កប់នៅឧបាយកលមួយពីខាងក្រោយខ្នង គឺជាការប្រកួតប្រជែងកម្លាំងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ រវាងវៀតណាម និងចិន។ ការប្រជែងកម្លាំងគ្នារវាងប្រទេសសង្គមនិយមទាំងពីរនេះ សុទ្ធសឹងតែជាការតស៊ូដើម្បីអំណាច និងមហិច្ឆតានយោបាយវាតទីនិយមមកលើឥណ្ឌូចិន។ ទីប្រាំ/ ការពឹងអាស្រ័យលើសេដ្ឋកិច្ចចិន - យួន (ការនាំចូល បន្លែ, សាច់, គ្រឿងឧបភោគ ល...), ការគាំទ្រលើផ្នែកនយោបាយ ជាពិសេសប្រធានអាស៊ាន និងវេទិការតំបន់ ដូច្នោះ កម្ពុជាត្រូវការសម្លេងគាំទ្រពីវៀតណាម។ ចុះទម្រាំតែទទួលរងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ? សាកគិតមើល៍ ប្រសិនបើវៀតណាមបិទការនាំចូល វានឹងមានបញ្ហាអ្វីកើតឡើង ? ទំនិញអតិផរណា ។ ដូច្នោះ រឿងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមថ្មីៗនេះ អាចជាទិដ្ឋភាពនយោបាយ ដើម្បីរក្សាអំណាច។ បច្ចុប្បន្ននេះបញ្ហាកម្ពុជាស្របនឹងការរះឡើងរបស់មហាអំណាចចិន និងការប្រកួតប្រជែងជើងឯកពិភពលោក ។ ការទទួលរងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ។ ធ្វើឱ្យកម្ពុជា រងឥទ្ធិពលនៃការប្រកួតប្រជែងទាំងអំណាចផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា និងអ្នកឆ្ងាយ អ្នកជិតខាងឆ្លៀតឱកាស ស្វែងរកផលប្រយោជន៍ ។ ហើយប្រទេសជិតខាងទាំងនោះ ទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការសម្បទានដើម្បីរក្សាអំណាចនេះ ។ ការមិនរឹងមាំ កត្តា សេដ្ឋកិច្ច នយោបាយ យោធា និងភាពស្របច្បាប់ក្នុងប្រព័ន្ធអន្តរជាតិ ។ កម្ពុជា អាចឈានទៅរកពុកផុយនយោបាយ ។ សូមរំលឹកថា ចិន និងយួន បានបោះបង់កម្ពុជាចោលម្ដងហើយ អាចនឹងបោះបង់ម្ដងទៀតអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ ។ ខ្ញុំចែករំលែកគំនិតនេះ បើបងប្អូនខ្មែរគិតថា ត្រូវ ទទួលយក ខុសបោះចោល ខ្វះខាតជួយបំពេញ គំនិតរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនា ខ្ញុំសប្បាយរីករាយនឹងទទួលយក កែលម្អ សូមអរគុណមិត្តអ្នកអានជាទីគោរព ពីខ្ញុំ #គីម រិទ្ធី ។

01/06/2020